علی محمد افغانی
علی محمد افغانی زاده ی ۱۱ دی ماه ۱۳۰۳ در شهر کرمانشاه و نویسنده نخستین رمان واقعی به زبان فارسی (شوهر آهو خانم) است.افغانی عضو سازمان های سیاسی در دوره ی قبل از انقلاب بوده که در سال ۱۳۳۳ دستگیر شده و در دورهٔ پهلوی ۵ سال را نیز در در زندان به سر برده است .
علی محمد افغانی هم اکنون در آمریکا زندگی می‌کند و سرگرم نگارش رمان و داستان به زبان انگلیسی می باشد. وی چندی پیش نوشتن زندگینامهٔ خود را به زبان انگلیسی به پایان رسانده است و از اقبال بسیاری در بازارهای جهانی کتاب برخوردار شده است.
در ادامه بخشی از زندگی نامه ی علی محمد افغانی که الهام گرفته از زندگی نامه ی خود نوشت اوست را با هم مطالعه می کنیم . شاید روز تاجگذاری رضا خان روز پانزده اردیبهشت ۱۳۰۵ که خیابانهای کرمانشاه را چراغانی کرده بودند متولد شده است .
در شناسنامه اش مأمور ثبت احوال شهر ،اول سال ۱۳۰۴ را نوشته و خط زده و ۱۳۰۵ را یاداشت کرده است اما نه در روزش و نه در سالش اطمینان ندارد. سواد را ابتدا در مکتب خانه و سپس در مدرسه آموخت،تحصیلات متوسط را نیز در کرمانشاه به پایان رسانید و برای ادامه تحصیل به تهران رفت .
چون قدرت مالی کافی برای ادامه تحصیل نداشت،برای استفاده کردن از مزایای مسکن و کمک هزینه به دانشکده افسری ارتش وارد و پس از فارغ التحصیل شدن از دانشکده افسری،چون از فارغ التحصیلان ممتاز بود به آمریکا اعزام گردید. درآمریکا فرصتی یافت تا ادبیات زبان انگلیسی را فرا گیرد و جهان ادبیات نوین را بشناسد و با دنیای رمان و رمان نویسی آشنا شود و بداند که رمان چیست. در بازگشت به وطن به سال ۱۳۳۳ با اینکه بیش از دو ماه از ازدواج با همسرش نگذشته بود،توسط مأموران حکومت نظامی در کرمانشاه دستگیر و پس از چهل روز نگهداری در پادگان شهر به تهران اعزام و به معاون حکومت نظامی تحویل گردید.
در زندان پادگان توسط سروان نور خمامی تحت شدیدترین شکنجه ها قرار گرفت ، بطوریکه دست چپش مدتها فلج و ناتوان بود،در دادگاه بدوی محکوم به اعدام شد و در تجدید نظر با یک درجه تخفیف به زندان ابد تقلیل یافت و به زندان قصر فرستاده شد .
در زندان شروع به تدریس زبان انگلیسی و آموختن زبان فرانسه کرد و نتیجه ای مطلوب یافت. تا انقلاب بهمن ۵۷ در زندان مانده و با انقلاب مردم و سقوط شاه آزاد شد. رمان معروف شوهر آهو خانم را در زندان نوشته است.
با سرمایه اش کتاب را در دو هزار نسخه منتشر کرد. جسارتی که ناشران را حیرت زده کرد، اما کسانی که با افغانی زندان بودند و دادگاه نظامی اش را دیده بودند چندان متعجب نشدند. البته این رمان بسیار مورد استقبال مردم ایران قرار گرفت، به همین دلیل خیلی زود توزیع آن را قبول کردند و به این ترتیب کتاب به چاپ‌های بعدی رسید. استقبال شگفت انگیز از رمان چنان بود که سرانجام به فیلمنامه تبدیل شد. پیش از انقلاب بارها تجدید چاپ شد، پس از انقلاب نیز بارها در تیراژهای بالای ۱۰ هزار نسخه‌ای منتشر شد. «شوهر آهو خانم» داستان ناتمام تبدیل زن ایرانی به ماشین تولید بچه، مسئول پختن و روفتن خانه و… است.
افغانی این کتاب را در زندان نوشته است. وی در جایی گفته است که مأموران زندان جلوی نوشتنش را می گرفته اند و یادداشت‌هایش را بازرسی می کرده اند، به همین دلیل در هنگام نوشتن یک دیکشنری انگلیسی جلوی خود باز می کرده تا وانمود کند در حال ترجمهٔ یک کتاب انگلیسی می‌باشد و کتاب، کتاب خودش نیست. استقبال کتاب دوستان و صاحب نظران از این کتاب،موجب شد که نویسنده رمان دوم خود شادکامان دره قره سو را به بازار کتاب عرضه کند،پس از آن به ترتیب رمانهای شلغم میوه بهشته، سیندخت و بافته های رنج را نوشت.
در سالهای پس از انقلاب کتاب دکتر بکتاش را نوشت،سپس به نگارش کتاب همسفران که شامل سه داستان کوتاه است دست زد. علی محمد افغانی از داستان‌نویسان رئالیسمی است که راه را برای پیدایش رمانهای اجتماعی باز می کند.در درجه اول، مضامین اجتماعی و سیاسی را در آثارش مدنظر داشته است. مساله زنان و جایگاه اجتماعی آنان در آثار او قابل بررسی است .
مضامین به کارگرفته شده بیشتر حول محور جامعه، اخلاق، دین، سیاست و موقعیت زن می چرخد. با بررسی داستان هایش می توان دریافت که شخصیت های مطرح و اصلی داستان های خود را از بین زنان انتخاب کرده و اگر شخصیت اصلی در یکی از داستانها مرد است، حضور پررنگ زنان را نمی توان نادیده گرفت.
به عبارت دیگر هر چند زنان رمان هایش آن چنان که باید در جامعه و بیرون از منزل موثر نیستند، اما نقش آنان در خانواده از اهمیت بالایی برخوردار است و نادیده گرفتن آنها غیرممکن است. زنان داستانهای افغانی از اجتماع واقعی و پیرامون وی سرچشمه گرفته اند و به خوبی می توان آنها را که بیشتر زنان عامی هستند، با دردها و دغدغه هایشان حس کرد. به نظر نویسنده ، کتابی که خارج از تصور واقعیتها باشد ، نمی تواند پیامی داشته باشد و خود بخود برای اهل جامعه قابل اعتنا نیست زیرا جنبه اساسی هنر همان ارتباط هنر با زندگی است.