ادبیات اجتماعی ایران

شاعر، نویسنده، مترجم، منتقد ادبی، روزنامه‌نگار و پژوهشگر ایرانی  پوران فرخ‌زاد (زادهٔ بهمن ۱۳۱۱ در نوشهر - درگذشتهٔ ۹ دی ۱۳۹۵) شاعر، نویسنده، مترجم، منتقد ادبی، روزنامه‌نگار و پژوهشگر ایرانی بود. او در دوران فعالیتش حدود ۳۰ کتاب منتشر کرد که از مهمترین آن‌ها «کارنمای زنان کارای ایران»، نخستین فرهنگ مبسوط دربارهٔ زنان ایرانی است.     پوران در بهمن ۱۳۱۱ در نوشهر زاده شد. او فرزند توران وزیری تبار (زاده تهران و کاشی‌تبار) و سرهنگ محمد فرخ‌زاد (که ستوان جوان و تحصیل‌کرده شعردوستی از دهکده بازرگان تفرش بود) است. از دیگر اعضای خانواده او می‌توان خواهر کوچکترش، فروغ فرخزاد و برادرش، فریدون فرخزاد را نام برد. پوران کودکی خود را در نوشهر و شهرهایی دیگر گذراند و در تهران بزرگ شد. او و خواهران و برادرانش پیش از رفتن به مدرسه خواندن را آموخته و با کتاب‌خوانی مأنوس شدند. پس از وقایع شهریور ۱۳۲۰ پدرش از نوشهر به تهران منتقل شد و پوران در دبستان ژاله و سروش درس خواند و در این دوره استعداد ادبی او آشکار شد. همچنین از ۹ سالگی زبان انگلیسی را با آموزگار در خانه آموخت و در انجمن فرهنگی پروین و انجمن ایران و آمریکا ادامه داد.     درگذشت پوران فرخزاد  پوران فرخزاد چند روز پیش ار مرگش در کما بود و در بخش مراقب‌های ویژه بیمارستان ایرانمهر تحت نظر مراقبت‌های پزشکی قرار داشت و سرانجام صبح روز پنجشنبه ۹ دی ۱۳۹۵ (۲۹ دسامبر ۲۰۱۶) در سن ۸۳ سالگی بر اثر ایست قلبی درگذشت.

برخی از آثار

    مهره مهر (پژوهشی در آیین میترا در ایران)، انتشارات نگاه، ۱۳۸۶

    زن شبانهٔ موعود (نشان زن در آثار سهراب سپهری)، انتشارات نگاه ۱۳۸۳

    مسیح مادر (نشان زن در زندگانی و آثار احمد شاملو)، ۱۳۸۲

    کارنمای زنان کارای ایرانی، نشر قطره، ۱۳۸۱

    زنان همیشه: گزیده اشعار کلاسیک، نیمایی و آزاد شاعران زن ایران (۱۳۳۰ - ۱۳۸۰)، انتشارات نگاه ۱۳۸۱

    کسی که مثل هیچ‌کس نیست: دربارهٔ فروغ فرخ‌زاد، با همکاری مسعود قاسم‌زاده، نشر کاروان ۱۳۸۱

    در انتهای آتش آیینه، کتاب‌سرای تندیس ۱۳۸۱

    [سلام مادر]، با همکاری شهلا تجویدی، علی‌اصغر تجویدی (شیرازی)، رضا معصومی، نشر جام ۱۳۸۱

    اوهام سرخ شقایق: برگزینی از اشعار زنان زمان، نشر ناژین، ۱۳۸۰

    نیمه‌های ناتمام: سیری در شعر زنان از رابعه تا فروغ، کتاب‌سرای تندیس، ۱۳۸۰

    دانشنامه زنان فرهنگساز ایران و جهان (در دو جلد با عنوان اصلی «زن از کتیبه تا تاریخ»)، انتشارات زریاب، ۱۳۷۸

    کارنامهٔ به دروغ: جستاری نو در شناخت اسکندر مغانی از الکساندر مقدونی، انتشارات علمی، ۱۳۷۶

    [مجموعه داستان «هفت زن هفت داستان»]، راهیان اندیشه، ۱۳۷۶

    چنگ مشوش، تهران‌صدا، ۱۳۷۴

    از همت بلند...، نشر جام، ۱۳۶۲

    دستان سخن گوی شاملو

    ۱۳۵۲ - دفتر شعر «خوشبختی در خوردن سیب‌های سرخ»

    ۱۳۵۰ - مجموعه داستان «دیداری در پاییز» ، انتشارات پدیده

آثار مجوز نگرفته

    باران دیگر آبی نیست (مجموعه شعر پوران فرخزاد)

ترجمه

    مجموعه داستانهای کوتاه جای دیگر، جان‌بوینتن پریستلی، پوران فرخزاد، راهیان اندیشه ۱۳۷۸

    مردی بر بالهای آینده (نوستراداموس) مرکز نشر صدا، ۱۳۷۵

    رؤیای یک مرد مسخره ۲- افسانه‌های آقای استرنبری از جی. بی پریستلی و فئودور داستایوسکی

ابراهیم یونسی

سید محمد حجازی